Lido DAO yorum

Lido DAO Nedir?

Lido DAO, kullanıcıların varlıklarını kilitlemeden staking ödülleri kazanabilmeleri için Ethereum için likit staking hizmetleri oluşturmayı hedeflemektedir. Lido'nun müşterileri, Lido akıllı kontratlarına ETH yatırabilir ve karşılığında stETH alabilirler. Tokenize edilmiş staked ether versiyonu, DeFi getiri ödülleri kazanmaya ve ilk yatırım ile ödüllerin bir kombinasyonunu temsil etmeye olanak tanır. 

Kullanıcının yatırımı DAO kontrolündeki akıllı kontrat tarafından alındığında, DAO tarafından seçilen düğüm operatörleri ile staked olur. Varlıklar DAO tarafından kontrol edilse de, düğüm operatörleri müşterilerin yatırdığı fonlara doğrudan erişime sahip değildir.

Staked ether ile stETH tokenı arasındaki fark, likidite eksikliğiyle ilişkili kısıtlamalar ve herhangi bir zaman aktarabilme yeteneğindedir. Lido, bir doğrulayıcı düğümünün bakımını yapmaktan ve varlıkların dondurulma riskinden kaçınmak için daha esnek bir çözümdür.

Lido, beacon zincirinin katı kısıtlamalarına rağmen likit staking için merkezi olmayan bir yaklaşım önermektedir, staked ether miktarı tamamen denetlenebilir ve tek bir tarafın özel anahtar yönetimine bağlı değildir.

Lido DAO Nasıl Çalışır?

Lido DAO üyeleri, Lido'nun etkinliğini ve istikrarını sağlar, platformu tanıtmak ve yeni kullanıcılar, düğüm operatörleri ve doğrulayıcılar kazandırmak için eğitici içerikle birlikte teknik gelişmeyi de gözetir.

Lido'nun benzer sistemler üzerindeki ana avantajı, düğüm operatörlerinin staking pozisyonlarına eşit teminat yatırmasını gerektirmemesidir. Lido DAO tarafından seçilen düğüm operatörleri, varlık staking'ine olan sicillerini tamamlamak için slashing sigortası kullanır, bu da sisteme daha sermaye etkin bir yaklaşım izin verir.

Lido DAO, oraklar atar; bu oraklar düğüm operatörlerinin beacon zincir hesaplarını izler ve verileri Lido’nun Ethereum 1.0 akıllı kontratlarına sunar. Her orak güncellemesiyle, sistem stETH token oranını yeniden hesaplar ve genel staking ödülleri slashing cezalarından büyük olduğunda kar kaydedilir; bu durumda stETH token bakiyesi artar ve Lido %10 ücret uygular. DAO, %10 karına karşılık gelen stETH tokenleri üretir ve bunları düğüm operatörleri ile DAO’nun hazinesi arasında dağıtır.

Slashing cezaları stETH token bakiyelerini olumsuz etkilediğinden, Lido ücretinin bir kısmı slashing sigortası sağlayıcısına, makul boyuttaki slashing olayları için tazminat ve koruma sağlamak üzere aktarılır. Büyük çaplı slashing olaylarında, Lido DAO'nun müdahale etmesi beklenmektedir.

Çekimler, Ethereum 2.0'da transferler uygulanana kadar mümkün olmadığı için, ödüllerin yeniden staking'i de mümkün değildir. Güncelleme yayınlandığında, DAO Lido'yu bu özelliği uygulayacak şekilde güncelleyecektir.

Lido DAO Nasıl Kullanılır?

Lido DAO uygulaması ile ETH'yi stake etmek için, kullanıcı bir akıllı kontratla etkileşime girer ve karşılığında tokenize edilmiş bir staking yatırımını temsil eden stETH tokenleri alır. Bu tokenlar tutulabilir, takas edilebilir veya satılabilir ve bakiyeleri, staked olan ETH miktarına, staking için ödüllere ve doğrulayıcılara uygulanan slashing cezalarına dayanmaktadır.

Stake etmeden önce, kullanıcıların Lido DAO'nun desteklediği bir cüzdanı bağlamaları gerekmektedir; tüm cüzdan seçenekleri, Lido DAO uygulamasında “Cüzdanı Bağla”ya tıkladıktan sonra gösterilir. Bunun ardından, platformun kullanıcıları stake etmek istedikleri ETH miktarını girmeli ve “stake” düğmesine basmalıdır. İşlem, kullanıcıların cüzdanları aracılığıyla onaylanmalı ve proje onlara staked yatırımlarını temsil eden stETH vermelidir.

Fonlar Lido protokol akıllı kontratına yatırıldıktan sonra, Ethereum proof-of-stake yatırım kontratına kilitlenir. Staked ether sadece transferler ve akıllı kontratlar Ethereum 2.0'da uygulandığında çekilebilir. Yatırımlar, doğrulama için kullanılmak üzere düğüm operatörlerine atanır, fakat asla kullanıcıların ether'ine doğrudan erişimleri olmaz.

Lido DAO ücretleri, staking ödüllerinde %10 olarak belirlenmiştir ve Lido düğüm operatörleri, DAO hazinesi ve bir sigorta fonu arasında bölünmektedir. Ücretler, yönetişim oylaması ile değiştirilebilir.

LDO Token

Lido'nun iki farklı tokenı var: Yönetişim için kullanılan LDO ve stake edilmiş ETH'nin tokenleştirilmiş versiyonu olan stETH. Ancak proje, Solana ekosistemiyle de etkileşimde bulunuyor, bu yüzden staked SOL için de bir tokenı var: stSOL.

stETH, müşterilere transfer, ticaret veya DeFi uygulamalarında kullanma olanağı sunar. Ethereum'un 2.0 özellikleri aktif hale geldiğinde, bu token DAO tarafından güncellenecek ve sahiplerinin onu ETH ile yakabilmesine izin verilecektir. stETH bakiyesi, anında çekim yapılabilecek olsaydı bir kullanıcının alabileceği ether miktarıyla 1'e 1 orantılıdır.

stETH token arzının piyasa talebini aşabilecek olması riski vardır. Bu durum, platformun beacon zinciri üzerinde stake edilmiş ether için likidite sağlama amacına rağmen meydana gelebilir. Çünkü bu likidite, tokeni borsalarda satmanın ve Ethereum 2.0'daki belirtilen güncellemelerden önce bu tokenden kar elde etmenin tek yoludur.

Farklı DeFi uygulamalarında stETH talebinin artması, kullanım olasılıkları nedeniyle, platformun bu token için talebin de artacağını ummasına yol açar. Böylece piyasada fiyatı artacaktır. stETH'nin teminat olarak kullanılabilirliği, farklı dApp'larda varlığa olan talebi ve piyasadaki fiyatını artırır.

stSOL tokenı, Solana üzerinde profesyonel doğrulayıcılarla çeşitli staking pozisyonlarının bir temsili olarak, stETH ile aynı şekilde kullanılır.

LDO tokenı, sahiplerine platformdaki güncellemeler üzerinde oy kullanma hakkı tanıyan standart bir yönetişim tokenıdır. DAO, bir dizi likit staking protokolünü yönetir, platformun ana parametrelerini belirler ve Lido'nun etkinliğini ve stabilitesini sağlar.

Bir LDO seçmenin oy sözleşmesinde stake ettiği token miktarı, sahip olduğu oy ağırlığıyla orantılıdır. Basit bir ifadeyle, kullanıcılar ne kadar çok LDO'yu oy sözleşmesinde kilitleyebilirse, o kadar fazla karar verme gücü elde ederler. DAO, diğer tüm DAO uygulamaları gibi, oy mekanizmasını da güncelleyebilir.

Lido DAO Güvenli mi?

Projeyi hayata geçirmek için ilk Lido DAO takım üyeleri toplamda 2 milyon dolar katkı sağladı. Bu DAO; Semantic Ventures, ParaFi Capital, Terra, KR1, P2P Capital, Bitscale Capital, Stakefish, Staking Facilities ve Chorus One, Maker'dan Rune Christensen, Aave'dan Stani Kulechov, Yearn'dan Banteg, Deversifi'den Will Harborne, Stake Capital'den Julien Bouteloup, Jordan Fish ve Synthetix'den Kain Warwick gibi isimleri içermektedir.

Ekim 2021'de, StakeWise'ın kurucusu Dmitri Tsumak, Lido DAO'nun hata ödül programı aracılığıyla Immunefi'de bir açık rapor etti. Bu açık, beyaz listeye alınmış bir düğüm operatörünün kullanıcıların "küçük bir payını" çalmasına izin veriyordu.

Tehdit seviyesi yüksek olarak belirlendi çünkü bu açık keşfedildiğinde, protokolün kontrolü altındaki tüm yatırılmamış ETH tehlikede idi - bu miktar o sırada yaklaşık 20 bin ETH idi. Topluluk, tüm düğüm operatörleri için staking limitlerini geçici olarak düşürme yoluyla hızlı bir çözüm sağladı. Olası bir açığı önlemek için ekip daha fazla çözüm uygularken, herhangi bir yatırım yapılmasını engelledi. Açığa ilişkin önerilen tüm çözümler platformun forumunda bulunabilir.

Lido DAO denetim raporları, bu web sayfasının protokol panelinde bulunabilir.

Ortaklar

Lido'nun ortaklar listesi, Moonbeam – Polkadot üzerinde Ethereum-uyumlu bir akıllı sözleşme platformunu da içerir. Lido DAO, Polkadot ekosistemi için teknik entegrasyonu yönetmek üzere MixBytes'ı seçmiştir. Bu ortaklık, Moonriver ve Moonbeam'e likit staking sağlayacak ve DOT sahiplerine aynı zamanda staked pozisyonlarının likiditesine erişim olanağı sunacaktır.

2021'in başlarında, Lido, Paradigm önderliğindeki kripto risk sermayesi şirketi tarafından 73 milyon dolar yeni finansman topladı. Paradigm, DAO'nun hazinesinden 15,120 ETH karşılığında 51 milyon dolar değerinde LDO tokenı satın aldı. Kalan finansman (22 milyon dolar), Coinbase Ventures, Three Arrows Capital, Jump Trading, Alameda Research, Digital Currency Group ve diğerleri gibi bir dizi yatırımcı tarafından sağlandı.

Lido'nun yönetişim tokenı LDO, SushiSwap, LBank, MEXC Global, Uniswap (v2), BKEX, Gate.io, Digifinex, Hotbit, CoinEx ve Poloniex gibi borsalarda temsil edilmektedir.

stETH tokenı şu anda FTX, Hotbit, Gate.io ve Uniswap (v2) üzerinde işlem görmektedir. 

Yazıldığı zaman itibarıyla stSUN tokenı yalnızca FTX üzerinde işlem görebilmektedir.

Lido DAO Geleceği

Ethereum'un Beacon Chain'in lansmanı ile proof of stake'a geçişi sayesinde, en çok beklenen güncellemelerden biri varlıkların unstake edilebilmesidir. Bu güncelleme yakın zamanda canlıya geçmesi beklenirken, Lido'nun şu anki ana odak noktası bu yeni özelliğin uygulanmasını geliştirmektir. 

2022'de çekimlerin başlamasıyla Lido, protokolü stETH sahipleri arasında madenci çıkarılabilir değeri dağıtarak, etETH'den ETH'ye çekim kuyruğunu uygulayarak ve diğer küçük protokol değişikliklerini yaparak adapte etmeyi çok önemli bulmaktadır.

Linkler

https://research.lido.fi/ 

https://docs.lido.fi/

Yazar:

Serkan Demir

Son güncelleme: Ağu 21, 2023